De economische vertraging en de lockdown hadden niet alleen kwalijke gevolgen. Meerdere studies hebben aangetoond dat de luchtkwaliteit is verbeterd. Onderzoekers in New York vroegen zich af wat er zou gebeuren als die verbetering vijf jaar zou voortduren zonder de economische en gezondheidskosten van de pandemie.
Tijdens de lockdowns als gevolg van covid-19 was de lucht in de Big Apple zuiverder dan anders. De wetenschappers hebben dat onvrijwillige natuurlijke experiment nuttig gebruikt. Het doel is te simuleren welke potentiële voordelen een vergelijkbare duurzame verbetering van de luchtkwaliteit zou opleveren voor de volksgezondheid en de economie. Uiteraard stellen zij dit onderzoek niet voor als een inschatting van de voordelen van de pandemie. Ze presenteren dit hypothetische scenario van zuivere lucht veeleer als een ambitieus doel voor politici om de uitstoot te verminderen. Die is zoals bekend voornamelijk te wijten aan het gebruik van fossiele brandstoffen.
Verkennende analyses hebben aangetoond dat wijken met een hoger percentage inwoners met laag inkomen of Afro- of Latijns-Amerikaanse inwoners in verhouding meer voordeel haalden uit de vermindering van de PM2,5-concentratie dan wijken met minder arme of overwegend blanke inwoners. Dat betekent echter niet dat de ongelijkheid in de gezondheidsresultaten tussen de wijken in dit scenario zou zijn weggewerkt. De onderliggende risicofactoren zouden immers nog altijd bestaan. De onderzoekers wijzen er ook op dat het aantal luchtkwaliteitsmeters en de beschikbare gegevens beperkt waren tijdens de lockdownperiode. Hierdoor was het moeilijk de impact van de verbeterde luchtkwaliteit op de gezondheidsverschillen tussen de wijken te beoordelen.
De verbetering van de luchtkwaliteit in de stad New York tijdens de lentelockdown was onder meer te danken aan een daling van het autoverkeer met naar schatting 60%. Andere factoren waren de vermindering van het luchtverkeer en van de bouwactiviteiten, de sluiting van restaurants en de afname van de elektriciteitsproductie.
De onderzoekers schatten de daling van de fijnstofconcentraties (PM2,5) tijdens de lockdown tussen 15 maart en 15 mei 2020 op 23% ten opzichte van het gemiddelde voor deze maanden in 2015-2018. Ze gebruikten daarvoor de monitoringgegevens van de luchtkwaliteit van het departement milieubehoud van de staat New York. Op basis van de gegevens van 2020 extrapoleerden zij de omgevingsniveaus van PM2,5 voor een periode van 5 jaar. BenMAP is een voor het publiek toegankelijke en door het Amerikaanse agentschap voor milieubescherming gesteunde informaticatool. De onderzoekers gebruikten hem om het aantal vermeden ziektegevallen en overlijdens door luchtverontreiniging te schatten en hun economische waarde te becijferen volgens methoden die ze tijdens vroegere onderzoeksprojecten hadden ontwikkeld. Meer bepaald schatten zij de vermeden potentiële overlijdens bij kinderen en volwassenen in. In totaal zou die afname van de luchtverontreiniging tussen 2021 en 2025 een gecumuleerde winst van 31,8 tot 77 miljard US-dollar hebben opgeleverd.
